Fonoholizm?

Smartfon jest świetnym narzędziem do pracy, pozyskiwania informacji czy wiedzy.  Problem pojawia się wtedy, gdy to telefon przejmuje nad nami kontrolę.

W dzisiejszym świecie, głównie wśród pokolenia Y – a w szczególności pokolenia Z –  smartfon stał się na tyle powszechnym urządzeniem, że nie wyobrażamy sobie bez niego funkcjonowania. Stałe podłączenie do sieci internetowej, nieustanne wiadomości na komunikatorach, przeglądanie social mediów, godziny rozmów telefonicznych, zakupy internetowe, wymiana wiadomości ze świata – to wszystko można byłoby zamknąć w pojęciu „społeczeństwo podłączone”. Brzmi całkiem nieźle, w końcu człowiek pokonał barierę odległości, przysłowiowa kara za wieżę Babel została zdjęta, komunikacja ludzi z różnych stron świata w tym samym czasie nie stanowi żadnego problemu.

Powszechny dostęp do wiedzy leży dosłownie na wyciągnięcie ręki, i to ręki do własnej kieszeni. Dzisiaj tak naprawdę wiedza nie jest już zarezerwowana dla najbogatszych. Bagatela, chcesz być dzisiaj gwiazdą? Nie ma problemu, YouTube i Instagram stoją przed tobą otworem. Chcesz zostać fotografem, kręcić filmy? Nigdy wcześniej nie było to tak proste, wyciągasz smartfon i „jedziesz”.  To wszystko, co niesie za sobą rozwój nowych technologii, jest ekstra, pokolenia przed nami nie mogły sobie nawet w najśmielszych snach wyobrazić takiego rozwoju technologii, przede wszystkim powszechnego dostępu do każdej rzeczy na świecie. Dzisiaj powiedzenie „Sky is the limit” wymaga rewizji na „My mind is the limit”.  Czy na pewno taki rozwój technologii to tylko same pozytywne zjawiska i możliwości? Obawiam się, że niestety nie. Owszem, możemy udawać, że takie rzeczy jak stalking w sieci, pornografia, uzależnienia od gier czy telefonu, hejtowanie, fake newsy są mało istotne i nie są powszechnym zjawiskiem. Jednak to tylko odwracanie wzroku od „beczki” opisywanej przez Marka Edelmana, bo to zło istnieje i ma się dobrze.

Z racji tego, że wspólnie z członkami Stowarzyszenia Młody Dolny Śląsk przeprowadzaliśmy kampanię poświęconą uzależnieniu od telefonu, postaram się przyjrzeć bliżej temu właśnie zagrożeniu. Jak już wyżej wspomniałem, telefon jest świetnym narzędziem do pracy, komunikowania się z innymi ludźmi, pozyskiwania informacji, wiedzy czy spełniania pasji.  Problem pojawia się wtedy, gdy to telefon przejmuje nad nami kontrolę, a nie my nad nim.

Kiedy możemy mówić o uzależnieniu? Oczywiście nie ma sztywnej granicy, po której przekroczeniu możemy jednoznacznie stwierdzić, że ktoś jest uzależniony od smartfonu. Wiąże się to z faktem, że każdy z nas jest inny, i każdy organizm na pewne rzeczy reaguje inaczej. Jednak istnieje szereg przesłanek, który może świadczyć o tym, że jakiejś osobie jest bliżej niż dalej do uzależnienia. Takimi przesłankami z pewnością będą niekontrolowane godziny spędzone na bezowocnym przeglądaniu sieci, rozdrażnienie i trudności ze skupieniem się, koncentracją. Przenoszenie swojego życia do sieci kosztem ograniczania aktywności w świecie realnym, trudności z odstawieniem telefonu, nadmierne korzystanie z telefonu w czasie spotkań ze znajomymi, rodziną. Nie mówiąc już o tym, że w ten sposób okazujemy brak szacunku tym osobom, manifestując, że to telefon jest dla nas ważniejszy od nich.

 Do takich przesłanek możemy zaliczyć również chodzenie spać z telefonem w ręku. Dalej, pierwszą czynnością, którą wykonujemy po przebudzeniu, jest sprawdzanie telefonu. W tym miejscu warto wspomnieć, że chodzenie spać z telefonem znacząco obniża jakość snu. Dzieje się tak, ponieważ światło błękitne emitowane przez ekran imituje światło dzienne, tym samym wstrzymując produkcję melatoniny. Melatonina jest związkiem, który reguluje nasz rytm dobowy, to ona jest odpowiedzialna za zasypianie i wstawanie. Może to doprowadzić do bezsenności, a stąd już łatwa droga do szeregu chorób, jak np. depresja, obniżona odporność, obniżona zdolność intelektualna czy nawet choroby układu krążeniowego. Dlatego zaleca się, aby odstawić telefon na co najmniej godzinę przed snem, z pewnością będzie nam wtedy łatwiej zasnąć i jakość snu będzie zdecydowanie lepsza.

Oczywiście, jest wiele zagrożeń wynikających z nieodpowiedzialnego korzystania ze smartfonów, dlatego już niebawem ukażą się kolejne artykuły poruszające tę tematykę.